Alles over voorjaarsgras en fructaan

De lente brengt frisgroen voorjaarsgras, een ware traktatie voor paarden. Maar wist je dat dit jonge gras ook een verborgen kant heeft? Met de juiste kennis ben je goed voorbereid voordat jouw paard of pony de wei op gaat!

Fructaan, de energiebron van de grasplant

Gras bevat van nature fructaan. In bepaalde periodes, voornamelijk in de lente en herfst, maar ook op bepaalde momenten van de dag is het gehalte fructaan behoorlijk hoog in het gras. Gras haalt energie om te groeien uit niet-structurele koolhydraten. Afhankelijk van het type gras worden deze niet-structurele koolhydraten opgeslagen in de grasplant als zetmeel en fructaan. De grasplant gebruikt fructaan als energiebron om te groeien. De plant houdt fructaan overdag vast en groeit ’s nachts. Wanneer de nachten relatief warm blijven (+4-5°C) dan groeit de plant. Als de temperatuur echter onder de 4-5°C zakt is het te koud voor de plant om te groeien en zal hij het verzamelde fructaan opsparen om te groeien wanneer het weer warmer wordt.

Goed weidemanagement voorkomt hoog suikergehalte

Fructaan hoopt zich meestal op in het onderste gedeelte van de grasplant. Net boven de bodem. Gras was behoorlijk kort is (door bijvoorbeeld overbegrazing) is dus niet gunstig. Tijdens het maaien van het gras moet er rekening mee gehouden worden dat het gras niet te kort wordt gemaaid. Maaien stimuleert groei van de grasplant wel. Hierdoor wordt het fructaan niet opgeslagen maar gebruikt om te groeien.

Fructaan als boosdoener

In principe is fructaan in een normale hoeveelheid niet gevaarlijk voor gezonde paarden. Maar paarden die gevoelig zijn voor suiker kunnen behoorlijk last krijgen van fructaan. Het wordt maar gedeeltelijk in de dunne darm opgenomen. Het andere gedeelte gaat door naar de dikke darm waar ze door bacteriën worden gefermenteerd. Een bijproduct hiervan is melkzuur. Grote hoeveelheden melkzuur verlagen de pH van de dikke darm. Dit veroorzaakt allerlei problemen die voornamelijk schadelijk zijn voor gezonde bacteriën en dit kan weer hoefbevangenheid als gevolg hebben. Maar ook koliek of diarree zijn mogelijke probleem.

Wanneer kunnen paarden die gevoelig zijn voor suiker het beste naar buiten?

Figuur 1 toont hoe de levels van fructaan schommelen doorheen de dag. Dit is wanneer de temperatuur ’s nachts niet onder de 4-5°C zakt. Paarden die gevoelig zijn voor suiker en dus fructaan kunnen het beste in de ochtend naar de wei als het s ‘nachts tussen de 4 en 5 graden is geweest.

Figuur 2 toont opnieuw de fluctuaties, maar dit voor nachtelijke temperaturen als ze onder de 4-5°C zakken. Paarden die gevoelig zijn aan fructaan kunnen deze periode het beste niet naar de wei. Een zandpaddock is voor deze paarden een betere oplossing.

Door het paard langzaam aan de overgang te laten wennen voorkom je veel problemen. Zet je paard in het begin maar korte periodes buiten en bouw dit indien gewenst langzaam op. Gevoelige paarden hebben er baat bij om op specifieke tijden naar buiten te gaan wanneer het fructaangehalte in het gras het laagst is.